Toren

Toren Walfriduskerk Bedum na restauratie 1995-1997, gezien van het ingangshek. De kerktoren kende in beginsel een Romaanse kap en werd later hoger opgetrokken en kreeg een prachtige naaldspits, (de hoogste Tufstenen toren uit de 12e eeuw. De veldkeien dienden als fundering. van de ommelanden, 236 voet). In 1816 is de torenspits teruggebracht tot een hoogte van 218 voet. In 1911 sloeg de bliksem in de toren en de spits brandde af. Pas na tien jaar kreeg de toren een platte afdekking. Bij de torenrestauratie van 1953-1957 werd, na afbraak van het bovenste muurwerk de huidige Romaanse kap met ruitschilden gereconstrueerd. Omstreeks 1941 is ook iets gedaan aan de toren die al jaren enorm scheef was gezakt. Om te voorkomen dat hij verder zou overhellen is een betonnen corset om de torenvoet gestort. De toren was toen ongeveer 38 meter hoog. Hij staat nog steeds scheef en is ook de scheefste van het land, maar zakt niet meer verder.

Verder is er in 1999 zuiver gemeten hoe hoog de toren op dat moment was maar vooral ook hoe scheef de toren was. De toren is 35,704 m hoog en hangt 4°10' 57,1" voorover. Dat komt overeen met 2,611 meter uit het lood. Ter vergelijking, de toren van Pisa is 55 meter hoog en staat 4°40' 38,7" scheef. Dat is 4,5 meter uit het lood. De toren van Pisa staat maar 30' schever dan de kerktoren in Bedum. Van deze nauwkeurige meting is een schematische weergave in de kerk aanwezig.

update: Scheefstand

Van Jakob van Dijk uit Bedum kwam op 20 augustus 2008 het volgende bericht:

In 1993 verrichtte ik met een van aantal van mijn leerlingen een landmeetkundige meting in Bedum met de bedoeling de totale scheefstand van de toren van onze Walfriduskerk vast te stellen.

Tot mijn grote verbazing was de toren vanaf de begane grond (maaiveldniveau) tot aan de onderkant van de eerste bol, net boven de spits, 2.611 m scheefgezakt. Dat bleek meer te zijn dan de Oldenhove in Leeuwarden! In het contact daarover met de Friezen kon ik ze overtuigen en zij erkenden hun "nederlaag". Wat echter overeind bleef was de scheve toren van Pisa. Omdat men echter vreesde dat de toren steeds verder zou gaan zakken, begon men in 1993 met een uitgebreide operatie om de toren iets rechter te trekken. Het was natuurlijk niet de bedoeling om het belangrijk toeristisch element geheel rechtop te zetten. Maar ondertussen was het zo gevaarlijk geworden dat toeristen niet meer op de toren werden toegelaten.

In 1993 stond de toren dus absoluut schever dan de toren van onze Walfriduskerk. Na de hersteloperatie is er echter iets drastisch veranderd! Wat ik gehoopt heb, is waar geworden! Onze Toren, de toren van onze Walfriduskerk, is op dit moment schever dan de toren van Pisa!

Op internet, (de site www.hoteltoscane.nl) valt het volgende te lezen over de toren van Pisa:

In 1993 bereikte de toren zijn maximale schuinte met een verschil van bijna 4,5 meter. Na jaren van tegengewicht is het verschil nu gestabiliseerd op net geen 4 meter.

Nu alle restauratiewerken gedaan zijn, zal het deze zomer voor het eerst mogelijk zijn vanuit de binnenplaats van de Middeleeuwse toren alle zeven loges te zien. Dat was sinds 1935 niet meer mogelijk.

Enig rekenwerk levert mij de volgende resultaten:

Rekenkundig is dus bewezen dat de toren van onze Walfriduskerk 2,611 - 2,556 = 0,055 m schever staat dan de toren van Pisa!!!

Als u in de gelegenheid bent moet u maar eens goed naar de scheefste toren van Nederland gaan kijken!